Agresja

W przypadku agresji zachowanie człowieka nie prowadzi do zaspokojenia potrzeby, lecz jest skierowane przeciwko osobie, która uniemożliwia zaspokojenie potrzeby, np. chłopiec, któremu matka zabroniła wyjść z domu, może jej niegrzecznie odpowiedzieć lub wyładować złość na młodszym rodzeństwie — wtedy wystąpi tzw. agresja z przeniesieniem. Drugą reakcją na sytuację frustracyjną jest regresja, czyli zachowanie właściwe dla młodszego wieku — na przykład mężczyzna zaczyna płakać, ponieważ szef zwrócił mu uwagę. Natomiast fiksacja to taki rodzaj zachowania, który występuje wielokrotnie, pomimo że jest nieskuteczny. I wreszcie rezygnacja z działania, jako reakcja na frustrację, może przybierać formę całkowitej bierności i apatii. Jak można zauważyć, ludzie różnią się między sobą sposobami reagowania na sytuację frustracyjną. Pewnych sposobów zachowania uczą się już od dzieciństwa. Te nawykowe sposoby, nie zawsze w pełni uświadamiane, noszą nazwę mechanizmów obronnych. Pozwalają one nieco obniżyć napięcie emocjonalne, ale nie prowadzą do rozwiązania problemu. Do najczęściej stosowanych mechanizmów obronnych należą: racjonalizacja, wyparcie, projekcja, identyfikacja, kompensacja i ucieczka w marzenia. Racjonalizacja polega na dobieraniu racjonalnego, rozsądnego wytłumaczenia dla własnego postępowania, którego rzeczywiste przyczyny są inne, np. słabe przygotowanie do egzaminu student może tłumaczyć czynnikami obiektywnymi, a nie prawdziwymi, np. kłopotami rodzinnymi, chorobą, nie przyjmując do świadomości rzeczywistych powodów nieprzygotowania, tzn. złej organizacji pracy, odkładania nauki na ostatnią chwilę itp.

You may also like